معرفی دنده های دوچرخه

وظیفه سیستم دنده دوچرخه شما این است که به شما کمک کند از قدرت عضلانی خود نهایت استفاده را ببرید. هنگامی که یک دنده را انتخاب می کنید، در واقع فقط سطح تلاش مورد نیازخود برای هر حرکت رکاب را انتخاب می کنید. در این مقاله با معرفی دنده های دوچرخه با شما همراه خواهیم بود تا با کمک آشنایی با انواع دنده های سبک و سنگین دوچرخه، دوچرخه سواری لذت بخش تری را تجربه کنید.

در یک دوچرخه چند سرعته معمولی، پیشرانه دوچرخه شامل اجزای زیر است:

طبق قامه: قطعه‌ای که رکاب‌های شما به آن وصل شده‌اند، دارای چندین بخش است که سینی طبق جزء کلیدی در تعویض دنده و معرفی دنده های دوچرخه هستند. دوچرخه ها دارای یک، دو یا سه سینی طبق جلو (دنده) هستند.

نوار خودرو: خودرو عقب دوچرخه شما مجموعه ای از دنده ها است که در سمت راست چرخ عقب شما نصب شده است.

زنجیر: زنجیر، سینی های طبق جلو و چرخ‌ دنده‌های عقب را به هم متصل می‌کند، به طوری که وقتی رکاب‌ها را می‌چرخانید، چرخ‌ها را نیز می‌چرخانید. تعداد دندان‌های دنده و زنجیر برای تعیین آسان یا سخت بودن رکاب زدن با یکدیگر ترکیب می‌شوند.

شانژمان: این مکانیزمی است که به طور فیزیکی زنجیر را از دنده به دنده یا زنجیر به زنجیر بهنگام تعویض دنده هدایت می کند. اکثر دوچرخه‌ها دارای یک شانژمان هستند، درحالی که همه دوچرخه‌ها طبق عوض کن ندارند.

دسته دنده ها: این کنترل‌ ها، اعم از اهرم‌ها، دستگیره‌های پیچشی یا یکپارچه با اهرم‌های ترمز، شانژمان را از طریق کابل ( یا مدار در دنده های الکترونیکی ) به کار می‌اندازند. در اکثر دوچرخه ها دسته دنده سمت راست، شانژمان و دسته دنده سمت چپ، طبق عوض کن را کنترل می کند.

پیشرانه با دسته دنده توپی

تعداد زیادی از دوچرخه‌ها از یک توپی دنده داخلی استفاده می‌کنند که معمولاً نیازما به شانژمان، خودرو وسینی طبق های متعدد را از بین می‌برد. در حالی که محدوده دنده ها در توپی ها ممکن است محدود باشد، اما این مزیت را دارند که نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری دارند، استفاده از آنها ساده تر است و توانایی تعویض دنده ها را در حین حرکت یا انتظار در چراغ توقف دارند.

محدوده دنده در دوچرخه

به طور کلی، دوچرخه‌های کوهستان دارای دنده‌های سبک زیادی هستند، بنابراین می‌توانید راحت‌تر از تپه‌های شیب‌دار بالا بروید، در حالی که دوچرخه‌های جاده‌ای دنده‌های بالاتری برای افزایش سرعت بالا دارند. دنده های بیشتر به معنای انتخاب های بیشتر است، اما همچنین پیچیدگی بیشتری برای دوچرخه سواران (و کارشناسان فروشگاه) دارد. در انتهای دیگر طیف، تعداد رو به رشدی از دوچرخه‌ها اکنون دارای پیشرانه‌های ساده‌تر 1X هستند، به این معنی که تنها یک سینی طبق جلو دارند.

نحوه تعویض دنده در دوچرخه

مراحل زیر برای دوچرخه‌هایی با پیشرانه معمولی که بیش از یک سینی طبق در جلو دارد، اعمال می‌شود. (اگر فقط یک سینی طبق جلو دارید، به مرحله 2 بروید؛ اگر سیستم توپی دارید، به بخش نکات بروید.)

1 استفاده از دنده سمت چپ، زنجیر را روی سینی های طبق جلو حرکت می‌دهد: به این ترتیب می‌توانید دنده‌ها را برای تنظیم میزان آسان یا سخت بودن رکاب، تغییر دهید.

• اگر سه سینی طبق در جلو دارید، با زنجیر خود در سینی طبق وسط شروع کنید و در صورت نیاز، تنظیماتی را به سمت بالا یا پایین انجام دهید. (اگر دو سینی طبق دارید، با زنجیر خود در یکی از آنها شروع کنید.)
• اگر می‌خواهید رکاب زدن را به میزان قابل توجهی آسان‌تر کنید (مثلاً اگر از تپه‌ها بالا می‌روید)، زنجیر خود را به کوچک‌ترین سینی طبق جلو ببرید.
• اگر می‌خواهید رکاب زدن را بسیار سخت‌تر کنید (به عنوان مثال اگر از تپه‌ها پایین می‌روید و باید سرعت خود را کنترل کنید)، زنجیر خود را به بزرگترین سینی طبق جلو ببرید.

2.  با استفاده از شیفتر سمت راست، زنجیر روی خودرو عقب حرکت می‌کند: به این ترتیب می‌توانید تغییرات کمی انجام دهید تا عالی ترین دنده را انتخاب کنید:

• اگر می خواهید رکاب زدن خود را به تدریج آسان کنید (یعنی هنگام بالا رفتن) زنجیر خود را به دنده های بزرگ تر عقب ببرید.
• اگر می‌خواهید رکاب زدن را به تدریج سخت‌تر کنید (یعنی در هنگام پایین آمدن)، زنجیر خود را به دنده های کوچک‌ تر عقب ببرید.

ممکن است فکر کنید به خاطر سپردن همه این جزئیات سخت خواهد بود. ما به شما پیشنهاد می کنیم که بیرون بیایید و آزمایش کنید. هرچه بیشتر این فرایند را تکرار کنید با تقویت حافظه عضلانی خود، برای انتخاب دنده مناسب در موقعیت های مختلف به تسلط کافی خواهید رسید.

چند نکته برای جابجایی صحیح دنده

نکات زیر برای هر دوچرخه ای اعمال می شود:

سطح زمین را پیش‌بینی کنید: درست قبل از شروع به بالا رفتن، دنده را تعویض کنید، نه در نیمه راه زمانی که سرعت شما کاهش می یابد و حداکثر فشار را روی رکاب‌ها وارد می‌کنید. اگر تعویض دنده را روی تپه انجام می دهید، دنده‌ها را یکی یکی عوض کنید و درلحظه تعویض  فشار روی رکاب‌ها را کاهش دهید. اگر صدای جیر جیر زیادی می شنوید، می تواند نشانه ای از جابجایی دنده همراه با فشار زیاد روی رکاب ها باشد – بایستی بدانید که ساییدن بیش از حد، باعث فرسودگی پیشرانه شما می شود. در بخش های مسطح یا سراشیبی، تعویض بیش از یک دنده به طور همزمان، مشکلی ندارد.

در صورتی که شک دارید، از یک دنده سبک تر استفاده کنید: قرار گرفتن در دنده‌هایی که به سختی رکاب زده می شوند، ممکن است سریع‌ تر به نظر برسد، اما به سرعت قدرت شما را کاهش می‌دهد و می‌تواند به زانوی شما آسیب برساند. استفاده از دنده سبک تر و رکاب زدن با سرعت بالاتر کارآمدتر از رکاب زدن با سرعت کمتر در دنده های سنگین تر است.

سعی کنید بالاترین سرعت رکاب زدن را حفظ کنید تا حفظ کردن آن در طول مدت دوچرخه سواری، برای شما راحت باشد. احتمالاً پس از چند دوچرخه سواری، حس هماهنگی خوبی را برای خود به دست خواهید آورد.

پس از معرفی دنده های دوچرخه، نکاتی را برای دوچرخه های معمولی با بیش از یک سینی طبق جلو بررسی می کنیم:

از یک دنده در یک زمان استفاده کنید: برای ساده کردن تعویض دنده و به حداقل رساندن فشار روی پیشرانه خود، تعویض دنده های جلو و عقب را همزمان انجام ندهید. به یاد داشته باشید: برای تغییرات بزرگ، زنجیر را بین سینی های طبق جلو قرار دهید، سپس از دنده های عقب برای تنظیم دقیق دنده خود استفاده کنید.

از زنجیر زدن نادرست و متقاطع خودداری کنید: انتخاب دنده هایی که زنجیر شما را همزمان روی دو دنده جرخ جلو و خودرو عقب قرار می دهد (زنجیر متقاطع – cross-chaining) برای پیشرانه، سخت است. درعوض، دنده چرخ های عقب که نسبتاً به دنده چرخ های جلویی نزدیک تر هستند را انتخاب ‌کنید.

تعمیر و نگهداری پایه پیشرانه

طول عمر پیشرانه خود را با تمیز کردن آن پس از دوچرخه سواری و روان کردن زنجیر خود (به مقدار کم) افزایش دهید. هر زمان که زنجیر خود را تمیز می کنید، کابل های خود را بررسی کنید. اگر فرسوده یا زنگ زده هستند، آنها را تعویض کنید. حداقل سالی یک بار، زنجیر خود را از نظر ساییدگی بررسی کنید و از مغازه خود بخواهید نوار خودرو، زنجیر و سینی های طبق شما را جدا کند تا با قرار دادن آنها در تمیزکننده قطعات، تمیز و عمر استفاده ار آن ها کاهش نیابد.  شما مشتری گرامی، می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر درمورد دنده دوچرخه کوهستان و چگونگی تنظیم آن، به مقاله جامع “راهنمای کامل تنظیم دنده دوچرخه کوهستان (۱)“ به فروشگاه دوچرخونه مراجعه فرمایید.

همچنین، در صورت نیاز به خرید ابزار و محصولات نگهداری دوچرخه، و اطلاعات بیشتر می توانید به فروشگاه دوچرخونه مراجعه کنید.

سینی های طبق ثابت در مقابل متحرک

سینی های طبق در معرض اصطکاک زیادی هستند و در نهایت فرسوده می شوند. برخی از دوچرخه‌های مقرون به صرفه دارای سینی طبقی هستند که نمی‌توان آن‌ها را جدا از اجزای طبق قامه تعویض کرد. اگر پیش‌بینی می‌کنید که قرار است، مسافت زیادی را با دوچرخه خود طی کنید، داشتن یکی از آن ها با سینی طبق قابل تعویض، تعمیر و نگهداری را ارزان‌تر و ساده‌تر می‌کند.

امیدواریم که با معرفی دنده های دوچرخه و نحوه صحیح تعویض دنده توانسته باشیم شما را با انواع دنده های سبک و سنگین و نحوه استفاده از آن ها آشنا کنیم. منتظر نظرات و تجربیات شما هستیم.

 

منبع:

https://www.rei.com/learn/expert-advice/bike-gears-and-shifting.html